بررسی و مقایسۀ نقش اهداف و قواعد بر معیار عملکرد رفاهی بانک مرکزی در اقتصاد ایران

در این مقاله با استفاده از مدل کینزین جدید، به بررسی نقش پاسخگویی بانک مرکزی به شوک­هایی می­پردازیم که موجب انحراف در عملکرد رفاهی سیاستگذار پولی می­شوند. به این منظور، ابتدا با استفاده از داده­های فصلی 69:1 تا 93:3، به برآورد معادلات پایه­ای مدل کینزین جدید پرداختیم. سپس با محاسبۀ مقادیر بهینۀ پاسخگویی بانک مرکزی به دو منبع بالقوۀ انحراف از اهداف ثبات اقتصادی و نیز عدول از پایبندی به قواعد در مواجهه با شوک­های زودگذر، به مقایسۀ زیان بانک مرکزی با زیان بهینۀ اجتماعی پرداخته شد. نتایج نشان داد که میزان پاسخگویی بانک مرکزی به تعهد و تبعیت از یک قاعدۀ ابزاری در اقتصاد ایران بسیار کمتر از میزان پاسخگویی برای دستیابی به اهداف ثبات اقتصادی است. همچنین، بانک مرکزی می­تواند با اعمال اصلاحات لازم در اجرای سیاست خود از طریق واکنش بهینه به هر دو نوع انحراف، به زیان رفاهی مطلوب از نظر اجتماعی نزدیک­تر شود.  در ادامه، به‌منظور مقایسۀ میزان اهمیت پاسخگویی بانک مرکزی به دستیابی به هر یک از دو اهداف، دو حالت را مورد توجه قرار ­دادیم. نتایج کلی نشان داد که در دورۀ زمانی مورد مطالعه در اقتصاد ایران، هدف عمدۀ سیاستگذار پولی بیشتر معطوف به ثبات اهداف اقتصادی بوده است، ولی اهمیت تعهد به تبعیت از قاعدۀ اعلان‌شده و به‌دنبال آن میزان پاسخگویی بانک مرکزی در جهت پایبندی به آن قاعدۀ سیاستی آنقدر ناچیز بوده است که در عمل، تأثیری بر عملکرد رفاهی بانک مرکزی نداشته است. طبقه‌بندی JEL: E52 ,E58